Dichterbij dan ooit - Tantra voor Koppels

Begin van dit jaar heeft een journaliste een artikel geschreven voor de Viva over haar ervaring met Tantra voor Koppels. In deze blog is het artikel te lezen.

Het woord tantra roept vaak vage beelden op, maar wat gebeurt er nou écht tijdens zo’n workshop? VIVA’s Lydia ging met haar vriend op onderzoek uit.

Daar staan ze, onze mannen. Zeven op een rij. Ze hebben alleen nog een kleurige sarong om. Ze dansen zwoel, of nou ja, zo is het vast bedoeld. Wij vrouwen hangen slap van het lachen op onze stoel. Dan klinken de laatste tonen van You can keep your hat on. De mannen schudden nog één keer met hun heupen. Door mijn lachtranen heen kijk ik naar mijn vriend. Heeft hij eigenlijk nog wel iet aan onder dat doek? Dit is niet helemaal hoe ik me dit tantraweekend had voorgesteld. Ik zag serieuze, haast heilige oefeningen voor me, om zogeheten ‘levensenergie’ op te wekken. Niet dit schaterlachen, niet dit uitgelaten, heerlijke, vrije gevoel. Je begrijpt dat dit voorval plaatsvond voordat corona Europa in de greep kreeg. Mijn vriend en ik deden mee aan een workshop tantra. Iedereen kent de term wel, maar weinig mensen weten precies waar het voor staat. ‘Iets met seks, toch?’ hoor ik, als ik pols in mijn omgeving. Of: ‘Is dat niet iets voor freaks?’ Maar een vriendin die het weten kan, noemt tantra ‘de APK voor je relatie’. En dat spreekt mij wel aan.

Wel of geen seks?

Mijn vriend en ik zijn bijna vier jaar samen en nog steeds hartstikke gek op elkaar. Toch sluipt de sleur er weleens in. Stress, werk, de verleidingen van Netflix... Soms mag het gewoon net wat spannender. Het liefst zou ik de vlinders uit het begin weer eens voelen. Als dat met tantra kan: graag! Wanneer ik me wil inlezen, stuit ik vooral op wolligheid. De term ‘tantra’ komt uit he Sanskriet en is gericht op geestelijke bevrijding en het overwinnen van angsten en zwakheden. Met spirituele oefeningen kun je mannelijke en vrouwelijke energie laten stromen die je naar verlichting leidt. Hmm. Hoe moet ik me dat voorstellen?

Ik bel met Jannie van Kasteel de Schans in Belgisch Limburg, een gerenommeerd centrum voor persoonlijke ontwikkeling, waar een tantra-driedaagse voor koppels wordt aangeboden. ‘De tantra bij ons is heel aards. Het gaat over het contact met jezelf en met de ander. Daar zijn allerlei oefeningen voor. Toch is tantra in mijn ogen geen kunstje dat je zomaar doet. Het is een proces dat draait om je eigen grenzen verkennen. Je vrij voelen, of juist onderzoeken: wat maakt dat ik níet vrij ben? Wat staat er tussen mij en de ander in? Dat is zo veel méér dan kleding.’ Ook zij bemerkt misverstanden over tantra. ‘De associatie met seks is sterk. We worden weleens gebeld door mensen die met een hoop woorden om de hete brei heen draaien. ‘Wil je soms weten of er gesekst wordt?’ vraag ik dan direct. Het antwoord is simpel: nee. Want het gaat bij tantra dan wel om seksuele energie – dat kun je overigens ook simpelweg levensenergie noemen, waardoor alles gaat stralen en stromen – maar dat is iets anders dan seks. Mogelijk is dat op andere plekken anders; er zijn verschillende invalshoeken en je hebt ook ‘rode tantra,’ waar de nadruk wél op seksualiteit ligt. Maar bij ons gaat tantra niet eens per se over naakt. Er zijn weliswaar oefeningen waarbij je uitgenodigd wordt om je bloot te geven, maar niet verder dan je zelf wilt. Dat geldt overigens bij alles. Niets hoeft, nooit.’

Mijn vriend? Mijn ex!

We moeten er maar gewoon induiken, denk ik. En dus rijden mijn vriend en ik begin van het jaar naar De Schans voor een tantraweekend. Als we de grens van België passeren, krijg ik koudwatervrees. Waarom rijden we niet gewoon door naar Parijs? Maar ja, de ‘gemakkelijke kleding’ in mijn koffer is nou niet echt geschikt om over Franse boulevards te flaneren. Na een onrustige nacht lopen we naar de ‘werkruimte’. Ik ben nerveus, mijn vriend is koelbloediger. ‘Maar ik ga níet mijn piemel laten zien,’ grapt hij, voordat hij de deur opendoet. En daar zitten we dan in een kring, op rode kussens: veertien stellen van allerlei leeftijden – ja, ook jonkies –, vier assistenten (eveneens stellen) en de trainers Jannie en Albert. Zo op het eerste gezicht geen freaks, spot ik vlug. Na een introductie van Jannie, waarbij ze nog eens benoemt dat tantra vooral gaat over het onderzoeken van blokkades die je tegenhouden om energie, speelsheid of liefde te voelen, gaan we als deelnemers kennismaken. Dat doen we door twee aan twee apart te zitten, en daarna niet onszelf, maar de ander aan de groep voor te stellen. Geïnteresseerd luister ik naar de verhalen, tot ik de vrouw die met mijn vriend heeft gepraat, hoor zeggen: ‘Van hem hoefde dit niet zo, hij is vooral met Lydia mee.’ En baf, daar is ie hoor, blokkade numero één. Wat flikt-ie me nou?

Hoezo doet hij alsof ik hem heb meegesleept? We wilden toch allebei onze relatie verdiepen? Woest ben ik en ik keer mijn vriend (Wat? Mijn ex!) de rug toe. Ik ontspan pas als we met de hele groep gaan dansen. Toch blijf ik mijn vriend uit de weg gaan, tot we onze partners moeten opzoeken om elkaar lang in de ogen te kijken. Ik voel verzet, tot ik besef dat ik eigenlijk gekwetst ben – en dat daaronder angst zit. Houdt hij wel echt van mij? Hecht ik soms meer aan onze relatie dan hij? In zijn ogen, die net als die van mij vochtig worden, lees ik dat ik de soep niet zo heet moet eten. En pas dan durf ik aan mezelf toe te geven dat hij met zijn uitspraak nog een ander punt raakte. Ik was inderdaad de motor achter dit weekend, zoals ik zo vaak de motor ben. Misschien is het handig om vaker te checken of ik niet over zijn grenzen heen wals. Verdorie, we zijn nog maar net begonnen en nu al zo’n wijs inzicht. Hierna doen we uiteenlopende oefeningen. Die beginnen telkens met een beetje losjes dansen met de hele groep, waarna we als stel een plek in de ruimte zoeken. Het zijn oefeningen met veel oogcontact, rust, aandacht voor elkaar en aandacht voor onze ademhaling. Soms ademen we zelfs een tijdje in hetzelfde ritme. Heel mindful. Een mooie oefening vind ik die waarbij we elkaar aanraken om te onderzoeken: ‘Wat doe ik vanuit mijn hart en wanneer ben ik aan het pleasen?’ Als ik mijn vriend een kwartier mag aanraken ‘puur voor mijn eigen plezier,’ heb ik geen flauw idee wat ik zal doen. Ik heb de neiging hem maar op zijn rug te kriebelen omdat ik weet dat hij dat prettig vindt. Maar wat wil ik? Uiteindelijk ga ik als een aapje zijn haar zitten vlooien. Nooit geweten dat peper en zout zo veel verschillende tinten heeft. Toch blijkt het comfortabeler om daarna, op zijn verzoek, zijn nek te masseren. Kennelijk doe ik makkelijker iets voor hem dan voor mezelf.

Toch uit de kleren

Op dag twee, na de lunch, gaan we dan toch uit de kleren. Na een zoveelste opwarmdansje verspreiden we ons door de zaal om ons – letterlijk en figuurlijk – aan onze eigen partner bloot te geven. Ik heb mij al vaak voor mijn vriend uitgekleed, toch voelt het anders nu. In deze ruimte, bij daglicht, in deze rust, is er niets om me achter te verschuilen. Geen pose, geen grapjes, geen afleiding. In mijn ooghoeken zie ik sommige groepsgenoten helemaal naakt gaan. Even krijg ik orgie-associaties, tot ik aan de sauna denk: daar zijn ook naakte mensen en dat voelt doodgewoon, dus waarom zou ik dit nu raar gaan vinden? Ik focus mij op mijn vriend, hoe hij daar staat in zijn boxer. Hij sluit zijn ogen terwijl ik aandachtig om hem heen mag draaien. Ik bestudeer zijn lichaam en voel me warm worden: wat hou ik van hem, van elke moedervlekje op zijn lijf. Dan is het mijn beurt om mijn ogen te sluiten en mij aan hem te laten zien. Ik denk aan de putjes in mijn benen en even voel ik me heel kwetsbaar. Maar na een paar onwennige minuten zak ik in mijn lichaam. Er komt een diepe rust over me. Dit ben ik. Je kent na vier jaar allang mijn schaduwkanten. En kijk maar, mijn lichaam is ook niet perfect. Maar dit ben ik. Dit is wat het is. Zo relaxed als nu heb ik me nog nooit over mijn eigen lijf gevoeld. Ja, dit ben ik en ik hoef helemaal niets te verbergen.

Tijdens de lunch praten we weer met anderen. De assistenten Nienke en Tim zijn hier voor de derde keer. ‘We zijn al tien jaar bij elkaar en hebben drie kinderen,’ vertelt Nienke. ‘We hebben allebei cursussen persoonlijke ontwikkeling gevolgd, los van elkaar. Het leek ons leuk dat ook samen te doen. Tantra doet onze relatie goed, we komen altijd verliefd weer thuis.’ Tim vult aan: ‘Wij kunnen samen goed praten, maar tantra doet zo veel meer dan een goed gesprek. Dit is aandacht geven zonder woorden. Door je bloot te geven, zodat je angsten, verdriet, vreugde, boosheid en verliefdheid er zonder oordeel van de ander mogen zijn. En er wordt veel gedeeld binnen de groep, er is een grote openheid en dat zorgt voor een veilige setting die erg prettig is.’

Weer vlinders

Later die middag zitten wij vrouwen bij elkaar om iets te bedenken om onze mannen op een sensuele manier te verrassen. Doel is vooral om onze grenzen te verkennen. De sfeer is openhartig. Toch blijkt lang niet iedereen zich even vrij te voelen bij deze opdracht. We komen dan ook uit op iets heel subtiels en dat is prima. Zelf heb ik ook geen zin om de vamp uit te hangen. Laat de mannen zich maar eens inzetten, denk ik. En dat hebben ze gedaan. De mannen zijn verder uit hun comfortzone gestapt dan wij en doen een dans act die zo briljant en geestig is dat wij vrouwen het haast in onze broek doen. Dan dreigen ze ook nog af te sluiten met een full monty striptease – OMG, gaat mijn vriend dan toch zijn piemel laten zien? – maar net op het moment suprême draaien ze zich om en tonen hun blote billen. Misschien is dit zo’n verhaal ‘waar je bij moet zijn geweest’ maar wat héb ik gelachen. De avond wordt een feestje, met leuke muziek, lekker eten en sexy kleding. De erotiek zindert, en ook dat mag. Wat een fantastisch opbouw hebben deze dagen. Juist door het rustige tempo voelde elke stap veilig en gemakkelijk, en toch voel ik me nu waanzinnig vrij. En dat blijkt precies de levensenergie te zijn waar tantra over gaat.

Aan het einde van de drie dagen begin ik de vaagheid te begrijpen die zo kenmerkend lijkt te zijn als het over tantra gaat. Want het is ook lastig in woorden te vatten. Het gaat vooral om de ervaring en wow: wát een ervaring was het! Ik heb mijn vriend helemaal herontdekt. Alleen al door al dat lange oogcontact. De aandacht voor elkaar. De zorgvuldige aanrakingen, heel anders dan anders. De verbinding die daarbij ontstaat, ook zonder woorden, juist zonder woorden. Het stilstaan bij wat we prettig vinden, écht prettig vinden, en dat delen, zonder gêne of oordeel. En dan al het lachen, uit je comfortzone stappen, gek doen, het zorgt voor een enorm gevoel van intimiteit. En voor vlinders, reken maar. Na afloop stuiteren mijn vriend en ik naar onze auto. Ook mijn vriend heeft enorm genoten en geeft aan ‘dat hij dit nog wel eens wil.’ Onderweg naar huis praten we non-stop over deze onvergetelijke ervaring. En oké, voor wie het per se wil weten: uiteindelijk heb ik die piemel van mijn vriend natuurlijk wel gezien. Want tantra heeft inderdaad niet per se met seks te maken, maar je kunt er wél verschrikkelijk veel zin van krijgen.

Tekst Lydia van der Weide